Nauka nasuprot metafizici
Povodom priloga "Nepoželjni Hegel i Marks"

Iskaz g. Radoslava Đerića (Danas, 4. jula) da su Hegel i Marks naučnici pripada kategoriji pseudoznanja! Između istine i neistine, između nauke i metafizike - ne može se praviti nikakav kompromis. Baštinu mita preuzela je, s jedne strane, poezija, a s druge teologija. Koja je, dakle, istorijska uloga metafizike? Po metodu možemo je svrstati u nadgradnju teologije. Tobožnji natprirodni saznajni izvor teologije nadomešta se sada prirodnim, ali tobože nad-empirijskim saznajnim izvorima. Metafizičar misli da se kreće u području u kome je reč o istinitom i lažnom, a u stvarnosti, međutim, on nije ništa iskazao, nego samo nešto predstavio poput nekog umetnika! Za razliku od liričara, na primer, koji se barem ne trudi da u svojim pesmama opovrgne stavove iz pesme nekog drugog liričara, jer zna da se nalazi u području umetnosti, a ne u domenu nauke, metafizičari za svoje stavove navode argumente i polemišu protiv drugih metafizičara, ali u svemu što čine - budući da niti kazuju analitičke sudove, niti mogu dopreti do područja empijriske nauke - oni su prisiljeni ili da upotrebljavaju pojmove za koje ne mogu navesti nikakav iskustveni kriterijum, ili pak da spajaju razne pojmove bez značenja. U oba slučaja nužan proizvod njihovog rada jesu prividni stavovi.

Pouzdanost predviđanja budućih događaja jeste onaj razlog koji empirijsko naučno znanje uzdiže danas do najpoštovanije vrste znanja. Magija, astrologija, religije, metafizike, marksizam - jesu sistemi koji su se pokazali potpuno nepouzdanim u predviđanju budućih događaja. Tu pouzdanost empirijska nauka je postigla zahvaljujući svojoj novoj epistemologiji, zahvaljujući svom nedogmatskom metodu, kritičkom metodu traganja za greškama i eliminacije grešaka u službi traganja za istinom. Hegelove i Marksove metafizičke teorije, zahvaljujući svojoj para-logici, pokazale su se potpuno nesposobne da pouzdano predviđaju nove činjenice, kako u prirodnim tako i u društvenim naukama; štaviše, neprestano su kaskale iza činjenica i pokušavale da uhvate korak sa njima. Ubeđivati nekoga u to u XXI veku, posle Hitlerovih logora i Staljinovih gulaga (koji su bili praktična posledica primene Hegelovog i Marksovog dogmatskog istoricističkog proricanja) deluje krajnje poražavajuće. Nažalost, to je samo još jedna od svakodnevnih i brojnih potvrda činjenice da u Srbiji jedna poražena ideologija i dalje likuje nad 2500 godina evropske kulture, tj. potvrda činjenice da je naša zemlja i dalje džamahirija, komunističko-pravoslavna!

Pošto smo očigledno prespavali vekove, možda bi bilo korisno da se redakcija lista "Danas" odluči bar za najmanje dva kratka feljtona koji će pokazati identičnost između hegelovskog istoricizma i filozofije modernog totalitarizma - oba od Karla Popera: 12. poglavlje iz knjige "Otvoreno društvo i njegovi neprijatelji" (pod naslovom "Hegel i novi tribalizam") i 15. poglavlje iz njegove knjige "Pretpostavke i pobijanja" (pod nazivom "Šta je dijalektika?")!

Dr Zoran Stokić, Beograd (“Danas”, 9. jul 2007.)